Ουρανός και Αστρονομικά Φαινόμενα Σεπτέμβριος 2012  

 Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου

Εικ. Ουρανος: Ο ουρανός του Σεπτεμβρίου για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/09/2012 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

Αυτό το Μήνα..

Αυτό το μήνα μπαίνουμε στο φθινόπωρο, που σηματοδοτείται με την ισημερία της 23ης Σεπτεμβρίου, οπότε ο Ήλιος ανατέλλει ακριβώς στην ανατολή και δύει στη δύση, ενώ η μέρα και η νύκτα έχουν ίση διάρκεια. Μετά την ισημερία, στο βόρειο ημισφαίριο ο ήλιος θα ανατέλλει και δύει κάθε μέρα όλο και νοτιότερα. Όταν σκοτεινιάζει ο ουρανός δείτε τους αστερισμούς Κύκνο, Λύρα και Αετό στο νοτιοανατολικό ουρανό και τα τρία λαμπρότερα άστρα τους Ντένεμπ, Βέγκα και Αλταίρ να σχηματίζουν το Θερινό τρίγωνο. Μεταξύ Αλταίρ και Βέγκα δείτε το αστρικό σμήνος Brocchi και πάνω αριστερά του τον όμορφο διπλό αστέρα Αλμπιρέο, τα άστρα του οποίου διαφέρουν εντυπωσιακά στο χρώμα και απέχουν 35 δευτερόλεπτα τόξου μεταξύ τους. Τέλος, αυτό το μήνα ο πλανήτης Ουρανός θα βρίσκεται σε αντίθεση με τον ήλιο ως προς το γήινο παρατηρητή αλλά δυστυχώς πολύ κοντά στην Πανσέληνο για να παρατηρηθεί εύκολα. 

Εικ. ΘερινοΤριγωνο: Θερινό τρίγωνο, σμήνος Brocchi και Αλμπιρέο συνθέτουν μια ομορφη εικόνα αυτό το φθινόπωρο(Credit: Stellarium).

Βροχές Διαττόντων

Στις 6 Σεπτεμβρίου κορυφώνεται η κάποτε εντυπωσιακή βροχή διαττόντων με φαινόμενο ακτινοβόλο σημείο στον αστερισμό Λυγξ, η οποία όμως πλέον είναι εξαιρετικά «διακριτική» και ίσως δεν κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της. 

Μια ημέρα αργότερα κορυφώνονται οι ε-Περσείδες, ορατοί κυρίως κατά το πρώτο μέρος της νύκτας.

Στις 14 Σεπτεμβρίου έχουμε κορύφωση των Ταυρίδων, μιας σχετικά αβέβαιης βροχής διαττόντων, με δυο ακτινοβόλα σημεία στον αστερισμό του Ταύρου. Η απουσία της Σελήνης θα βοηθήσει σημαντικά στην παρατήρηση των διαττόντων. 

Στις 21 Σεπτεμβρίου κορυφώνονται οι κ-Υδροχοϊδες και στις 23 οι α-Ηνιοχίδες, καλύτερα παρατηρήσιμοι μετά τα μεσάνυκτα οπότε η Σελήνη δύει.

 

 

 

Εικ. Sept08:  Όμορφο νυκτερινό θέαμα στις αρχές του Σεπτεμβρίου με τη Σελήνη, Δία και Αλδεμπαράν (CreditQ Stellarium).

 

Πλανήτες

Ο Ερμής βρίσκεται πολύ κοντά (και δυτικά) του Ήλιου για να είναι ορατός. 

Η Αφροδίτη θα είναι στην καλύτερη ίσως περίοδο παρατήρησης αφού θα είναι ορατή για αρκετή ώρα τη νύκτα και τις πρώτες πρωινές ώρες και εξαιρετικά λαμπρή με αστρονομικό μέγεθος 4.3.

Οι Άρης και Κρόνος ήταν οι πλανήτες του φετινού καλοκαιριού. Ο Άρης που είναι επίκαιρος λόγω της προσεδάφισης του ρόβερ Curiosity παραμένει ορατός και το φθινόπωρο, μετακινούμενος από την Παρθένο στο Ζυγό και πλησιάζοντας το άστρο Zubenelgenubi στις 14 Σεπτεμβρίου. Πέντε ημέρες αργότερα θα βρίσκεται κοντά στη Σελήνη και, συνεχίζοντας το ταξίδι του ανατολικά θα φτάσει τον Γαλαξία τον Οκτώβριο, δίνοντας την ευκαιρία για εξαιρετική νυκτερινή φωτογράφηση. Αντίθετα ο Κρόνος οδεύει σιγά-σιγά προς τον ορίζοντα, αλλά στις 18 Σεπτεμβρίου αξίζει να τον παρατηρήσουμε συνοδεία του Στάχυ και της ημισελήνου, στον δυτικό ουρανό στην Παρθένο, λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα.

Αργά τις νύκτες του Σεπτεμβρίου ανατέλλει ο λαμπρός Δίας που ακολουθεί τις Πλειάδες στον αστερισμό του Ταύρου. Στις 7 Σεπτεμβρίου απολαύστε τον Δία συνοδεία της ημισελήνου, του Αλδεμπαράν και του αστρικού σμήνους των Υάδων.

Ένας πλανήτης «σε αντίθεση» ανατέλλει και δύει αντίθετα από τον Ήλιο ως προς τον γήινο παρατηρητή, δηλ. ανατέλλει το ηλιοβασίλεμα και δύει την αυγή. Επομένως είναι ορατός όλη τη νύκτα και αποτελεί την καλύτερη ευκαιρία για παρατήρηση και φωτογράφηση. Ο Ουρανός αυτό το μήνα θα βρίσκεται σε αντίθεση ως προς τον γήινο παρατηρητή, με αστρονομικό μέγεθος 5 ο γαλαζοπράσινος δίσκος του πλανήτη έχει μέγεθος περίπου 6 δευτερόλεπτα τόξου. Αλλά δυστυχώς αυτό θα συμβεί κοντά στην Πανσέληνο και ενώ η Σελήνη θα βρίσκεται μόλις 4ο πάνω από τον πλανήτη, κάτι που θα δυσκολέψει πολύ την παρατήρησή του.

Ο Ποσειδώνας μεσουρανεί κοντά στα μεσάνυκτα, στον Υδροχόο, αλλά είναι εξαιρετικά αμυδρός (αστρονομικό μέγεθος 7.9) και ορατός μόνο τηλεσκοπική βοήθεια.

Εικ. Curiosity: Η βάση του Mount Sharp στους πρόποδες του οποίου προσεδαφίστηκε το ρόβερ Curiosity (Credit: NASA/JPL-Caltech/MSSS).

Σελήνη

Η Σελήνη στο απόγειο (404.294 χλμ.) στις 7 Σεπτεμβρίου και στο περίγειο (365.752 χλμ.) στις 19 Σεπτεμβρίου. Τελευταίο τέταρτο στις 8 Σεπτεμβρίου, νέα Σελήνη στις 16, πρώτο τέταρτο στις 22 και πανσέληνος στις 30 Σεπτεμβρίου.

 

Αναλυτικό Αστρονομικό Ημερολόγιο

7 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στις Πλειάδες. Η Σελήνη στο απόγειο (404.294 χλμ).

8 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στους Δία και Αλδεμπαράν. Επιπρόσθηση του Δία ορατή στη Νότια Αμερική. Τελευταίο τέταρτο Σελήνης. 

9 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Ceres. Επιπρόσθηση ορατή από τη Βόρεια Αμερική, Ευρώπη, Βόρεια Αφρική, Μέση Ανατολή και δυτική Ρωσία.

10 Σεπτεμβρίου: Ο Ερμής σε ανώτερη σύζευξη με τον Ήλιο. Ο πλανήτης περνάει στον βραδινό ουρανό.  

12 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στην Αφροδίτη.

13 Σεπτεμβρίου: Η Αφροδίτη 2.3ο νότια του αστρικού σμήνους Κυψέλη (Μ44).

14 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Βασιλίσκο.

16 Σεπτεμβρίου: Νέα Σελήνη. 

18 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Στάχυ. Επιπρόσθηση ορατή στη Μαδαγασκάρη, νότιο Ινδικό Ωκεανό  και Ανταρκτική. Η Σελήνη κοντά στον Κρόνο.

19 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη στο περίγειο (365.752 χλμ.) και πολύ κοντά στον Άρη. Επιπρόσθηση ορατή από τη Νότια Αμερική και την Γαλλική Πολυνησία. 

21 Σεπτεμβρίου: Η Σελήνη κοντά στον Αντάρη.

22 Σεπτεμβρίου: Φθινοπωρινή ισημερία. Πρώτο τέταρτο Σελήνης.

29 Σεπτεμβρίου: Ο Ουρανός σε αντίθεση, στην κοντινότερη στη Γη απόστασή του. 

30 Σεπτεμβρίου: Πανσέληνος.

 

 Εικ. Οριζοντας: Ο ορίζοντας του Σεπτεμβρίου, κοιτώντας ανατολικά, για το γεωγραφικό μήκος και πλάτος της Αθήνας (15/09/2012 21:00 UTC). (Credit: http://space.about.com)

 

Πηγές:

http://www.synapses.co.uk/astro/monthnxt.html

http://stargazing.suite101.com/              

http://www.astronomynow.com/sky_charts.html

http://stardate.org/nightsky/almanac/ 

http://www.seasky.org/astronomy/astronomy_calendar_current.html 

http://www.mmo.org/astronomy/this-months-sky.html 

http://www.space.com/spacewatch/new_sky_calendar.html 

http://www.skymaps.com/downloads.html

http://www.skymaps.com/articles/n1209.html                             

http://transientsky.wordpress.com/ 

http://www.arksky.org/

http://space.about.com/od/computerresources/tp/     

http://www.moonwise.co.uk/year/

http://www.findyourfate.com/astrology/year2012/sky2012.html  

http://users.sch.gr/mdogram/ 

http://www.spaceagepub.com/calendar/downrange.html

http://www.jodrellbank.manchester.ac.uk/astronomy/nightsky/

http://www1.cadc-ccda.hia-iha.nrc-cnrc.gc.ca/cadcbin/meetings/getMeetings.py?year=2012

http://spaceconferencenews.blogspot.com/2012/05/upcoming-events-for-june-2012.html  

Ο ουρανός της εβδομάδας και από το: http://www.skyandtelescope.com/

Ο νυκτερινός ουρανός καθημερινά: http://www.astro.noa.gr/AlmanacIAA/iaa_today.htm

Εφαρμογές Java και εικονικά εργαλεία για την αναπαραγωγή του νυκτερινού ουρανού από το γεωγραφικό πλάτος και μήκος που βρίσκεστε:

http://space.about.com/library/weekly/blskymaps.htm 

http://www.oras.org/stargazer/applet.html